مقدمه
با پیشرفت تکنولوژی سیستم های لوله کشی فلزی قدیمی جای خود را به سیستم هایی با لوله کشی پلیمری تک لایه دادند. اما با توجه به نقایصی که لوله های تک لایه مخصوصاً به خاطر محدودیت در انتقال آب داغ و سیستم های گرمایشی ، نفوذ اکسیژن از جداره (ایجاد زنگ زدگی در تأسیسات گرمایشی و موتورخانه) ، انبساط طولی زیاد ، شکنندگی در دمای پایین و ترکیدگی در دما و فشار بالا داشتند ، لوله های پلیمری چند لایه بیشترین مصرف را در سیستم های لوله کشی آب داغ و در سیستم لوله کشی گرمایش از کف پیدا کردند . در این راستا و با توجه به کاربرد وسیع این نوع لوله ها، لوله های پنج لایه گروه صنعتی بسپار گستر پویا ، با بهره گیری از مرغوب ترین مواد اولیه، از معتبرترین شرکت های دنیا Dowlex , sk , Hyundai , Yparex و …. سیستم مناسبی برای انتقال آب آشامیدنی و سایر سیالات می باشد و کاربرد وسیعی در تأسیسات ساختمانی و سیستمهای جدید گرمایش از کف در ساختمان های تجاری و مسکونی و … دارند.
ساختـار لوله هـاي چنـد لايه پویـا پایـپ
آشنایی با ساختار پلیمر PEX و PERT
PEX: پلی اتیلن قابل کراسلینک شدن است و بر اساس روش تولیدش به 4 دسته تقسیم میشود:
PEX-a:که بر پایه پراکسید تولید میشود.PEX-b: که بر پایه سیلان میباشد.PEX-c:که pex پرتو الکترونی است.PEX-d:که pex آزو میباشد.
امروزه به دلیل ساده تر بودن ، ارزان تر بودن و نداشتن مشکل بهداشتی اکثر شرکتهای تولید کننده لوله های پنج لایه دنیا بر اساس PEX-b که پایه سیلانی است کار میکنند .
PEX-b همان پلی اتیلن معمولی است که سیلان روی زنجیر های آن نشسته است . این کار توسط کامپاندر یا همان اکسترودرهای عمدتاً دو ماردون انجام میگردد. پلی اتیلن معمولی با درصد مشخصی از سیلان و سایز افزودنیها میکس شده و در داخل اکسترودر ، سیلان روی زنجیر پلی اتیلن مینشیند . در زمان تولید لوله های پنج لایه مواد اولیه PEX با درصد مشخصی از مواد کاتالیست مخلوط شده و وارد اکسترودر میشود .کاتالیست باعث تسریع در فرایندی به نام کراسلینک یا شبکه ای شدن پلی اتیلن میگردد. به این صورت که PEX با آب واکنش داده و تمام زنجیر های پلیمری به صورت عرضی و از طریق سیلان به هم وصل میشوند . شبکه عرضی تشکیل شده باعث بهبود قابل توجهی در تمام خواص فیزیکی پلیمر از جمله استحکام خزشی پلی اتیلن میشود.
PERT:یا همان پلی اتیلن با قابلیت تحمل دمای بالا(polyethylene of raised temperature resistance)
استفاده از نسل جدید مواد اولیه و نیز راهکارها و فرآیندهای نتیجه بخش در تولید لوله با استفاده از مواد اولیه PERT آنرا از شیوه قدیمی و سنتی خارج نموده است آنچنان که محصول بدست آمده با استفاده از این مواد را میتوان برای مدت زمان بالای50 سال ونیز حتی جهت برخی کاربردهای صنعتی تضمین نمود.
طراحان و مجریان سیستمهای صنعتی، مزایای مکانیکی و تولیدی رزینهای PERT را برای تولید لوله بارها خاطر نشان نموده اند، این در حالیست که پلی اتیلن معمولی قادر به داشتن چنین خواصی نبوده و یا دارای محدودیتهای حرارتی می باشد. کارایی PERT و نیز قابلیت های آن، امکان بکارگیری این ترکیب در دماهای بالاتر، بدون نیاز به وجود پیوندهای عرضی، آنرا به یک گزینه مناسب برای کاربردهای گسترده مبدل نموده و نمودار دمایی گسترده آن به عنوان یک نمودار سیستمی نرمال درنظر گرفته میشود.
پلی اتیلن با دانسیته بالا (پلی اتیلن سنگین) به عنوان ترکیبی با استحکام مکانیکی خوب در دماهای بسیار بالا شناخته شده و لذا در مواردی که ویژگی بازده دمایی بالا مدنظر است مورد استفاده قرار میگیرد. اما ویژگی خزشی طول عمر محدود HDPE در این دماهای بالا، عمدتاً آن را برای کاربردهای طولانی مدت نامناسب می سازد. خصوصیات خزشی PEمیتواند با کاهش دانسیته رزین بهبود یابد اما این کار بر روی استحکام هیدرواستاتیک طول عمر (LTHS) اثر معکوس دارد.
(Resistance Temperature (Polyethylene PERT باهدف افزایش دامنه کاربرد لوله های پلی اتیلن در کاربردهایی که نیاز به مقاومت حرارتی بیشتری دارد ، وارد بازار گردید. این مواد یک نسل بعد از اختراع مواد PEX بوجود آمدند و دارای پروسه ساخت بسیار ساده تر و قابل کنترل تر می باشد . و این پلیمرها مشکلات و نگرانی های بهداشتی و ساختاری را ندارد.
این مواد که کوپلیمری از اتیلن و اکتن می باشند، بدون نیاز به کراسلینک شدن – شبکه ای شدن- خواص مشابهی را ارائه می دهند. از این مواد همانند مواد PEX در تولید لوله های پنج لایه می توان استفاده کرد .
لوله هاي پویا پایپ از نوع لوله هاي تلفیقی هستند كه از تركيب پلیمر و فلز تشكيل شده اند. در اين نوع لوله ها لايه داخلي و خارجي پليمري بوده و لايه فلزي در ميان پليمرها واقع شده است . اين ساختار در شكل زير در برش مقطعي لوله نشان داده شده است.
جدول مقایسه کلی انواع لوله ها
ویژگی | لوله های فلزی | لوله های پلیمری | لوله های پنج لایه |
خوردگی داخلی یا خارجی | * | ||
تشکیل رسوب | * | ||
واکنش شیمیایی با سیالات | * | ||
تحمل فشار در دمای بالا | * | * | |
ضریب زبری کم | * | * | |
ضریب انبساط طولی کم | * | * | |
ضریب انتقال حرارت کم | * | * | |
نفوذناپذیری در برابر اکسیژن | * | * | |
قابلیت انحنا | * | ||
آسیب دیدگی در مقابل ارتعاش | * | ||
کاهش اصطحکاک به مرور زمان | * | * | |
پایداری در برابر تشعشعات UV | * | * | |
تحمل اثرات بیولوژیکی | * | * | |
وزن کم | * | * | |
طول عمر مفید بالا | * | * | |
نصب سریع و آسان | * | * | |
اقتصادی بودن | * | * |
ویـژگـی لولـه هـای پنـج لایـه پویـا پایـپ
- دما و فشار
دمای کاربردی لوله های پنج لایه پویا در فشار 10بار، 95درجه سانتیگراد می باشد .
- كاملاً بهداشتي به علت عدم ايجاد زنگ و تركيبات شيميايي در آب
- دوام بيش از 100 سال
- سرعت و سهولت در نصب و نصب توسط پرسنل متخصص و بوسيله بهترين ابزار آلات
- داشتن استحکام و انعطاف پذیری همزمان
آزمون های انجام شده بر روی لوله های ترکیبی نشان می دهد که این لوله ها در مقابل ضربات و تنش های وارده مقاومت بالایی داشته و برخلاف انواع لوله های پلاستیکی ، به دلیل وجود لایه آلومینیوم میانی در مقابل صدمات مکانیکی تقویت شده اند . لوله های pooya pipe علیرغم مقاومت مکانیکی بالا به راحتی خم می شود.
نسبت مناسب بين آلومينيوم و ماده پليمري باعث خم شدن آسان لوله حتي با دست ميشود و لوله دقيقاً شكل داده شده را به خود ميگيرد. اين لوله با وجود اينكه محكم است اما سبك ميباشد و حمل و نقل آن آسان ميباشد . با توجه به آنكه لوله هاي فلزي قابليت استحكام و لوله هاي پليمري قابليت انعطاف پذيري خوبي دارند انتظار ميرود كه لوله هاي تركيبي هر يك ازاين خواص را تا حدود زيادي داشته باشند . آزمونهاي انجام شده بر روي لوله هاي تركيبي نشان ميدهد كه اين لوله ها در مقابل ضربات و تنشهاي وارده انعطاف پذيري و مقاومت بالايي داشته و بر خلاف انواع لوله هاي پلاستيكي به دليل وجود لايه آلومينيوم مياني در مقابل صدمات مكانيكي تقويت شده اند . پویا پایپ به راحتي خم ميشود. حداقل شعاع انحنا 5 برابر قطر خارجي لوله ميباشد.
- انعطاف پذيري در برابر زلزله و مقاومت بيشتر از ساير لوله ها در برابر آن
- استفاده از اتصالات كمتر
- اجراي يكپارچه و همزمان سيستم آبرساني و گرمايشي
- عدم جذب رسوب و رسوب گذاري
جدار داخلي لوله هاي پویا پایپ نسبت به جدار داخلي لوله هاي فلزي رايج ، بسيار صيقلي هستند. اين امر امكان رسوبگذاري معدني را منتفي مينمايد از طرفي بدليل عدم رسوب گذاري افت فشار در داخل لوله ها بسيار ناچيز خواهد بود و بنابراين انتخاب لوله هايي با قطر كمتر فراهم ميشود.
- عدم باز شدن جوش به هنگام خم شدن و يا گستردگي(اكسپند يا انبساط قطري)
- دامنه حرارتی بالا
- مقاومت در برابر ضربه قوچ (water hammer)
لوله هاي چند لايه بواسطه مسلح بودن به لايه آلومينيوم مقاومت قابل توجهي دربرابر نيروهاي اضافي ناشي از جريان سيال از خود نشان ميدهد . پديده مهمي كه برخي مواقع در جريان سيالات و به خصوص در زمان اغتشاش جريان اتفاق ميافتد پديده ضربه قوچ ميباشد. اين پديده در اثر تغيير ناگهاني سرعت جريان آب در لوله و يا انسداد پي درپي مسير جريان آب ( مثلاً كه شير آب را بطور ناگهاني باز ميكنيم و يا ميبنديم ) به وجود ميآيد به طوريكه فشار زيادي در آب ايجاد ميشود كه بصورت موج در امتداد لوله و خلاف جهت جريان حركت نموده ، پس از برخورد به مانع باز ميگردد و با عمل رفت و برگشت موج فشار تا زمان استهلاك كامل آن ادامه مي يابد . اين فرآيند بعضي اوقات باعث شكستن لوله هاي غير مسلح و معمولي ميشود و با صداي زيادي توام است. لوله پویا پایپ در برابر پديده ضربه قوچ مقاومت بسيار خوبي از خود نشان ميدهد و اين پديده هيچگاه نميتواند اين نوع لوله را تخريب كند.
- حداقل ضریب انبساط طولی در فضای آزاد برای جلوگیری از قوس برداشتن لوله در لوله کشی روکار
ضریب انبساط طولی لوله های پنج لایه گروه صنعتی پویا پایپ در حدود لوله های فلزی می باشد. این بدان معنا است که تغییرات محیط یا سیال داخل لوله تأثیر چندانی بر انبساط یا انقباض لوله ندارد و تغییرات طولی در این نوع لوله ها بسیار اندک خواهد بود .
با توجه به ضريب انبساط حرارتي بالاي مواد پليمري در مقايسه با مواد فلزي , طول لوله هاي پليمري در معرض دماي بالا افزايش زيادي خواهد داشت . اين افزايش طول سبب ميشود كه :
- در لوله تنش ايجاد شود .
- لوله ها خميده شده و در صورت صحيح نبودن به سيستم لوله كشي آسيب وارد شود.
- درهنگام لوله كشي مساله افزايش طول در نظر گرفته شود.
- برخلاف لوله های پلیمری که دارای مشکلات فوق می باشد ، لوله های پنج لایه پویا پایپ به جهت دارا بودن لایه فلزی دارای ضریب انبساط طولی پایینی هستند .
- مقاومت سایشی
در صورت وجود ذرات شن و ماسه و هرگونه املاح معدنی در آب ، در دیواره داخلی لوله پنج لایه هیچگونه خوردگی به وجود نمی آید . به دلیل صیقلی بودن سطح داخلی و کم بودن زبری سطح ، این لوله نسبت به لوله های فلزی به هیچ وجه رسوبات آهکی ، جرم و … نمی گیرد و در نتیجه در مقابل رسوبات معدنی مقاوم است. به دلیل مقاوم بودن مواد پلیمری مورد استفاده در لوله و عدم ترکیب آن می توان این لوله را در کارخانجات صنایع شیمیایی و غذایی و دارویی و آزمایشگاهی استفاده کرد .
- عدم انتقال صدا
- عدم تأثیر بر روی مزۀ آب از نظر تغییر بو ، مزه ، رنگ و …
- عدم نفوذ گازهای مختلف به داخل لوله از قبیل اکسیژن، که عامل اصلی زنگ زدگی قسمتهای فلزی تأسیسات می باشد.
- عدم انتقال لرزش ناشی از مولدهای سرما و گرما به بخش های داخلی ساختمان
مشخصات فنی لوله های POOYA PIPE
لوله | 16 | 20 | 25 | 32 |
ابعاد(قطر خارجی-قطر داخلی) | 12-16 | 16-20 | 20-25 | 26-32 |
وزن (gr/m) | 103 | 143 | 215 | 333 |
حجم آب در واحد طول لوله (L/m) | 0.113 | 0.201 | 0.314 | 0.351 |
ضریب زبری(mm) | – | – | – | 0.007 |
ضریب انتقال حرارت(W/mk) | – | – | – | 0.4 |
ضریب انبساط طولی(m/mk) | – | – | – | 25*10-26 |
درجه کارکرد حرارت(بلند مدت) | 95°C | 95°C | 95°C | 95°C |
درجه حرارت کارکرد (کوتاه مدت) | 110°C | 110°C | 110°C | 110°C |
حداقل درجه حرارت بلند مدت (برای مایعاتی که تا این درجه حرارت یخ نمیزنند) | -40°C | -40°C | -40°C | -40°C |
فشار طراحی(95 درجه در مدت 50 سال) | 10 bar | 10 bar | 10 bar | 10 bar |
حداقل شعاع خم با دست(mm) | 80 | 100 | 125 | 160 |
حداقل شعاع خم با فنر(mm) | 64 | 80 | 100 | 128 |
حداقل شعاع خم با خم کن(mm) | 55 | 75 | 95 | 125 |
كـاربـرد لولـه هـاي چنـدلايـه
- سیستم انتقال آب سرد و گرم و آب آشاميدني
- سیستم انتقال گاز
- كاربرد در صنعت و پزشكي
- كاربرد در سيستم هاي حرارتي و برودتي
- سيستم گرمايش كفي
- سیستم لوله کشی رادیاتور و حرارت مرکزی
- سیستم لوله کشی برودتی
- سیستم انتقال هوای فشرده
- سیستم آبیاری تحت فشار
- مصارف آزمایشگاهی و شیمیایی
- مصارف صنعتی مانند کشتیرانی و….
- فضاهای با ز شامل زمین های ورزشی ، ساختمان های بزرگ ، جاده ها و…
- آب آشاميدنی
اتصالات پرسی
اتصالات پرسی پویا پایپ با استفاده از فناوری های روز دنیا تولید و می تواند به صورت مستقل استفاده گردد.
در این نوع اتصالات از یک حلقه از جنس استیل استفاده می شود که پس از قرارگرفتن لوله در بین این حلقه و دیوارۀ خارجی ، اتصال به وسیلۀ دستگاه پرس به لوله پرس می شود .
مزیت این نوع اتصال ، نسبت به سایر اتصالات، سرعت بالا و سهولت در نصب آنها می باشد .
پویا پایپ سعی نموده بهترین گزینه را هم از لحاظ قیمت و هم از لحاظ کیفیت و آسانی در نصب به مشتریان خود عرضه نماید .
استاندارد اتصالات پنج لایه ASTM F1974 و ASTM D2122-98 می باشد.
خـط تولیـد لولـه هـای پویـا پایـپ
ماشین آلات تولید لوله پنج لایه پویا پایپ که مطابق با آخرین تکنولوژی روز دنیا میباشد ، متشکل از 4 عدد Extruder بوده که دو عدد آن برای ذوب کردن مواد پلیمری لایه داخل و خارج اعم از PEX یا PERT و دو اکسترودر دیگر برای تزریق دو لایه چسب می باشد. به این ترتیب می توان لوله هایی با لایه داخلی متفاوت از لایه خارجی ، تولید نمود.
در ذیل، نمایی شماتیک از فرایند تولید لوله های پویا پایپ خواهید دید .
معـرفـی مـواد اولیـه
مواد اولیه مورد نیاز جهت تولید لوله پنج لایه :
- PERT: نوع 2 که دارای مقاوت به درجه حرارت و فشار بیشتر نسبت به نوع 1 می باشد. تأمین از شرکت های کره ای LG یا SK
- PEX:پایه سیلانی و تأمین از شرکت های کره ای .
- چسب: ( بایستی مخصوص چسبیدن PE به AL باشد) تأمین از شرکت کره ای Hyundai یا SK
- AL(آلومینیوم): تولید چین و ایران می باشد و بایستی هنگام خرید به گرید ، ابعاد و اندازه، کیفیت و چربی سطح، دانه بندی ، استحکام کششی و درصد ELONGATION توجه نمود .
- SPECIAL BRIGHTNER OB: براق کننده سطح خارجی لوله
- Masterbhach (جهت ایجاد رنگ دلخواه در لوله ): Clariant
چسب
همانگون که ذکر شد لوله های پنج لایه تلفیقی پلیمر و فلز، متشکل از دو لایه پلی اتیلن و یک لایه آلومینیوم است که توسط دو لایه چسب با پایه پلیمری با یکدیگر ادغام شده اند .
چسب مورد استفاده در لوله های پنج لایه بایستی دارای خواص ذیل باشد :
- استحکام چسبندگی بالا به سطح آلومینیوم و پلی اتیلن PERT و یا PEX
- مقاومت حرارتی بالا به طوری که تا دمای 110 درجه سانتیگراد و در زمان طولانی مقاوم باشد .
- قابلیت فرایند در خط تولید لوله
چسب فوق باعث می شود که لوله پنج لایه به یک لوله هموژن ارتقاء یابد .
آلومینیوم
ویژگی های آلومینیوم مطابق با استانداردهای DIN 1725-1 و DIN EN485-2 می باشد .
سطح آلومینیوم بایستی عاری از هرگونه سایش و خوردگی بوده و فقط آلومینیوم های رنگ زدائی شده مجاز استفاده میباشد.
مش بندی: سایز ذرات بصورت Fine است
چربی سطح: سطح بدون چربی بوده و میزان آن از گرید A است.
حداقل ازدیاد طول : حداقل ازدیاد طول %20 است .
استحکام کششی: حداقل 100 مگاپاسکال قابل قبول است.
کنتـرل کیفیـت
آزمون های مواد اولیه
تعیین شاخص جریان مذاب MFI
MFI یا شاخص جریان مذاب معیاری از وزن مولکولی متوسط پلیمر بوده و با آن رابطه معکوس دارد . وزن مولکولی و توزیع آن از جمله پارامترهای مهمی هستند که بر روی خواص مکانیکی، ویسکوزیته ذوب و قابلیت شکل پذیری پلیمرها ، تأثیر به سزایی دارد .با افزایش وزن مولکولی خواصی نظیر مقاومت کششی مولکولی الاستیسیته و مقاومت در برابر ضربه و عوامل جوی افزایش می یابد و بالعکس خواصی نظیر ویسکوزیته ذوب و سهولت قالبگیری کاهش می یابد .
مهمترین و سریعترین روش برای تعیین ویسکوزیته مذاب، روش شاخص جریان مذاب MFI می باشد که بر روی مواد اولیه و گاهاً پس از فرایند تولید بر روی محصول نهایی لوله نیز انجام میگیرد.
در این آزمون مذاب ترموپلاست تحت شرایط دما، فشار و زمان از روزنه ای با ابعاد استاندارد خارج شده و دبی خروجی مذاب بر حسب gr/10 min محاسبه می گردد .
نکته: می توان نتایج حاصله از این تست را با توجه به میزان یکنواختی جریان مذاب مواد اولیه جهت تعیین شرایط قالب گیری اکستروژن مواد اولیه مورد استفاده قرار دارد .
تغییرات زیاد در شاخص جریان مذاب می تواند نشانه ای از مناسب نبودن مواد اولیه برای کاربرد مورد نظر باشد.
این آزمون بر روی مواد اولیهPERT,PEX و چسب و محصول لوله تولید شده، جهت حصول اطمینان و مطابقت داشتن با استانداردهای مواد اولیه و محصول انجام میگیرد.
آزمون کشش آلومینیوم
یکی از مهمترین آزمون های انجام شده بر روی آلومینیوم، تست کشش می باشد. به کمک این تست می توان مقاومت، مقدار تغییر شکل و رفتار ماده را بر اثر اعمال نیرو به دست آورد. این تست جهت مطابقت نمونه آلومینیوم خریداری شده با استاندارد های مورد تأیید مواد اولیه می باشد .
حداقل نیروی کشش مورد نیاز Mpa 100 که براساس استاندارد ASTM F1282، می باشد .
براساس استاندارد ASTM F1282 حداقل طول کشیدگی 20% می باشد .
آزمون های انجام شده بر روی لایه های آلومینیوم مطابق با استانداردهای ASTM F 1282 , ASTM E8 میباشد .
آزمون های محصولات
آزمون های انجام شده بر روی لوله ها بر اساس استاندارد ASTM F 1282-10 وISIRI 12753-2 می باشد .
آزمون ابعاد
قطر خارجی : ابعاد لوله از نظر ابعاد داخلی و خارجی ، ضخامت تک تک لایه ها و ضخامت کل دیواره توسط وسایل دقیق و مناسب اندازه گیری مانند کولیس ، ضخامت سنج ، میکروسکوپ، و مطابق با استانداردهای ASTM F 1282-10 و ISO 161-1 و ISIRI 12753-2 می باشد .
حداقل و حداکثر مجاز قطر خارجی و ضخامت در جدول ذیل قید شده است:
ضخامت لایه ها
حداقل ضخامت در هیچ نقطه ای نباید از حداقل جدول ذیل کمتر باشد:
ضخامت لایه PE بیرونی: نمونه به طور رندم انتخاب شده و با یک چاقوی تیز بریده می شود. با استفاده از یک ذره بین مدرج دستی یا یک میکروسکوپ آزمایشگاهی ضخامت با دقت 1/0 میلی متر مورد سنجش قرار می گیرد. ضخامت در 6 نقطه روی محیط اندازه گیری می شود که فقط یک نقطه از آن روی خط جوش می افتد.
مقادیر حداقل ضخامت در زیر قید شده است. در محل خط جوش ، حداقل میزان مجاز ضخامت نصف مقدار قید شده است.
چسبندگی
در این آزمون ، لوله های سایزهای مختلف توسط دستگاه اسپیلار کاتر تراشه برداری می شوند، نوار تراشیده شده از لوله را از لحاظ تورق بین فلز و لایه های پلاستیکی، مورد آزمون قرار می دهند .
نکته: بین لایه ها به هیچ عنوان نباید جدایی دیده شود.
تست ظاهری: این تست در مورد سایز لوله 12 تا 32 میلی متر انجام می شود. بر طبق شکل2، دستگاه شامل یک تیغ Stanley 1991 است که با زاویه (5 ± 45درجه) در محفظه نشان داده شده در این شکل قرار می گیرد. لوله به صورت رندم انتخاب شده و در دستگاه قرار می گیرد و می چرخد. اسپیرال ایجاد شده باید دارای طولی حداقل 5 برابر قطر خارجی لوله باشد.لوله را محکم گرفته و قسمت بریده شده را باز کرده و لایه لایه شدن بین پلاستیک و آلومینیوم بررسی می گردد. (شکل 1)
در مورد لوله های مذکور، در هیچ سمتی از لوله نباید لایه ها از هم جدا شوند.
تست جدایش لایه ها
این آزمون در مورد سایز لوله 40 تا 75 میلی متر انجام می شود
5 قطعه 10 میلی متری ازلوله در فواصل رندم بریده می شود لایه های خارجی لوله شامل لایه PE و فلز توسط یک وسیله مکانیکی در خلاف جهت خط جوش از لایه PE داخلی جدا می شوند. لایه جدا شده باید دارای طولی حدود 5 میلی متر باشد تا بتوان آنرا توسط گیره گرفت. می توان چسبندگی PE به فلز را هم به طور چشمی مورد ملاحظه قرار داد. سپس از یک دستگاه کشش استفاده شده که دارای غلطکی است که قطرش 95٪ قطر داخلی لوله است. این دستگاه در شکل 3 نمایش داده شده است. در دمای تست C°2 ± 23 غلطک داخل لوله مورد نظر قرار گرفته و لایه های خارجی با سرعت خطی 50 میلی متر بر دقیقه از لوله جدا می شود.
نیروی مورد نیاز جهت جدایش لایه خارجی ثبت شده و با مقادیر موجود در جدول زیر مقایسه می شود. نیروی ثبت شده نباید از مقادیر این جدول کمتر باشد.
تست وضعیت جوش
به کمک کاتر از سطح مقطع لوله جایی که دو لبه آلومینیوم جوش خورده برشی تهیه کرده و آن را زیر میکروسکوپ قرار میدهیم . وضعیت جوش 3 نمونه جوش نامناسب در مقایسه با جوش مناسب در شکل زیر قابل مشاهده است:
تست حلقه (استحکام کششی ظاهری لوله)
در استانداردASTM این آزمون اصطلاحاً تست حلقه نامیده می شود .
در این آزمون نمونه ها باید طوری بریده شوند که دو سطح مقطع لوله با هم موازی بوده و با محور لوله زاویه 2± °90 بسازد، طول هر حلقه 2 ± 25میلی متر است. حداقل به 15 نمونه احتیاج است. بر طبق شکل 4 حلقه ها طوری قرار می گیرند که خط جوش آلومینیوم بر محور کشش عمود باشد. سرعت کشش 5/2 ±50 میلی متر بر دقیقه است. حلقه های لوله روی دو حلقه استیلی، با قطر حداقل 4 میلی متر قرار می گیرد. نمودار نیرو ثبت می شود. حداقل استحکام لوله ها باید مطابق جدول زیر باشد.
تست فشار هیدرواستاتیک
در این آزمون طول نمونه بین دو گپ باید دارای حداقل 10برابر قطر خارجی متوسط لوله باشد، اما در هر صورت از 250میلی متر کمتر نباشد. نمونه ها از هر دو طرف توسط یک اتصال مناسب بسته شده و پر از آب آشامیدنی می شود. برای هر تستی 6 نمونه لازم است. دما توسط حمام آب یا هوا کنترل می شود.تست در دمای C°2± 95 انجام می شود. در مورد انجام تست در حمام آب، قبل از اعمال فشار ، نمونه باید 2 ساعت در آب باشد اما در هوا این زمان به 4ساعت افزایش می یابد. نمونه به مدت 22 ساعت و 165 ساعت در فشار داده شده در جدول زیر قرارمی گیرد. لوله نباید در این شرایط باد کند ، بترکد و یا شل شود. هر افت فشاری در حین تست فشار موجب رد شدن آن تست می شود ، حتی اگر یکی از نمونه ها دچار افت فشار شود ، تست بقیه 6 نمونه هم دوباره باید تکرار شود. شکست یکی از6 نمونه زیر زمان ماند مینیمم ، منجر به رد شدن نمونه می شود.
تست درصد ژل:
این تست که بر روی لوله های PEX انجام میشود به این صورت است که 0.3 گرم از لایه داخلی و یا خارجی PEX برش زده ، ریز ریز کرده و داخل توری استیل با مش120 میریزیم . توری را داخل بالن حاوی زایلن گذاشته و به مدت 8 ساعت در شرایط رفلاکس می جوشانیم.سپس نمونه ها را خارج نموده و خشک میکنیم .درصد مواد باقیمانده داخل توری همان درصد ژل است که حداقل باید 65 درصد باشد.